Báo cáo Việc làm 2023 của Diễn đàn Kinh tế Thế giới đánh giá tác động của các xu hướng vĩ mô, cũng như những thay đổi công nghệ đối với việc làm và kỹ năng trong 5 năm tới.
Báo cáo cho thấy gần 1/4 tổng số công việc (23%) trên toàn cầu sẽ thay đổi trong 5 năm tới. Trên khắp 45 nền kinh tế, bao gồm 673 triệu người lao động, 69 triệu việc làm mới dự kiến sẽ được tạo ra và 83 triệu việc làm sẽ bị loại bỏ, giảm ròng 14 triệu việc làm, tương đương 2% việc làm hiện tại.
Đầu tư vào quá trình chuyển đổi xanh, cũng như nâng cao nhận thức của người tiêu dùng về các vấn đề bền vững sẽ tạo ra những cơ hội mới. Các vai trò từ kỹ sư năng lượng tái tạo, kỹ sư hệ thống và lắp đặt năng lượng mặt trời cho đến chuyên gia phát triển bền vững và chuyên gia bảo vệ môi trường sẽ có nhu cầu cao, dẫn đến sự gia tăng khoảng một triệu việc làm.
Đầu tư vào quá trình chuyển đổi xanh, cũng như nâng cao nhận thức của người tiêu dùng về các vấn đề bền vững sẽ tạo ra những cơ hội mới. Các vai trò từ kỹ sư năng lượng tái tạo, kỹ sư hệ thống và lắp đặt năng lượng mặt trời cho đến chuyên gia phát triển bền vững và chuyên gia bảo vệ môi trường sẽ có nhu cầu cao, dẫn đến sự gia tăng khoảng một triệu việc làm.
Nông nghiệp và giáo dục - lĩnh vực tăng trưởng việc làm
Mức tăng lớn nhất về việc làm sẽ đến từ giáo dục (3 triệu việc làm) và nông nghiệp (4 triệu việc làm), một phần do nhân khẩu học và một phần do ứng dụng công nghệ mới trong các lĩnh vực này. Địa lý kinh tế mới được tạo ra bằng cách dịch chuyển chuỗi cung ứng và tập trung nhiều hơn vào khả năng phục hồi. Thay vì kỳ vọng sẽ tạo ra tăng trưởng việc làm ròng.
Công nghệ sẽ tạo ra sự xáo trộn về cấu trúc, với 1/4 số công ty chứng kiến sự sụt giảm việc làm do áp dụng công nghệ mới và hơn một nửa số công ty chứng kiến sự tăng trưởng việc làm. Nhưng ranh giới giữa con người và máy móc đang chuyển sang địa hình mới. Trong khi những kỳ vọng về việc máy móc thay thế công việc chân tay, các nhiệm vụ mới đòi hỏi khả năng suy luận, giao tiếp và phối hợp, dự kiến sẽ được tự động hóa trong tương lai.
Điều này không có gì đáng ngạc nhiên. Trí tuệ nhân tạo dự kiến sẽ được áp dụng bởi gần 75% các công ty được khảo sát. Nhiều khả năng ảnh hưởng đến giao dịch viên ngân hàng, thủ quỹ, thư ký và kế toán. Tuy nhiên, mối đe dọa lớn nhất đối với việc làm vẫn được cho là không đến từ công nghệ, mà từ tăng trưởng kinh tế chậm lại, chi phí đầu vào tăng cao và sức mua của người tiêu dùng yếu hơn.
Đào tạo lại kỹ năng
Chúng tôi cũng nhận thấy rằng gần một nửa kỹ năng của một cá nhân (44%) sẽ cần đào tạo lại ở mức trung bình trong tất cả các công việc. Những kỹ năng có nhu cầu ngày càng tăng gồm tư duy phân tích và sáng tạo, hiểu biết về công nghệ, tò mò và học tập suốt đời, khả năng phục hồi và linh hoạt, tư duy hệ thống, trí tuệ nhân tạo và dữ liệu lớn. Các kỹ năng ít yêu cầu hơn, gồm kỹ năng công dân toàn cầu, khả năng xử lý cảm giác và sự khéo léo, sức bền và độ chính xác.
Đối với nhiều cá nhân, sự tích hợp các công nghệ mới và sự không chắc chắn về công việc trong tương lai hình thành sự thất vọng về công việc hiện tại, lo sợ về tương lai và tuyệt vọng về sự chênh lệch kinh tế ngày càng tăng. Đối với nhiều công ty, mối quan tâm về nguồn nhân lực chất lượng ngày càng cần thiết để doanh nghiệp phát triển trong bối cảnh mới: 60% công ty lo ngại về khoảng cách kỹ năng và 54% lo lắng về khả năng thu hút nhân tài.
Và đối với các chính phủ, đặc biệt là những chính phủ chưa đầu tư đúng mức vào hệ thống giáo dục và học tập suốt đời, nguồn nhân lực sẽ là trở ngại chính trong việc điều hướng bối cảnh kinh tế mới.
Sự chuẩn bị
Vậy người học, người lao động, người sử dụng lao động và chính phủ nên chuẩn bị gì cho tương lai việc làm thời kỷ nguyên AI?
Việc phát triển kỹ năng sẽ quan trọng hơn bao giờ hết. Đối với sinh viên ngày nay, kỹ năng phân tích và giao tiếp, cũng như khả năng hiểu và làm việc với công nghệ sẽ rất quan trọng. Mọi sinh viên, bất kể lĩnh vực nào nên hướng tới việc xây dựng những kỹ năng tổng quát để sẵn sàng cho một tương lai thay đổi nhanh chóng.
Đối với những người lao động trong các lĩnh vực đang suy giảm, cần có nỗ lực chuyển đổi và đào tạo lại kỹ năng mới. Trong khi đối với những người làm việc trong các lĩnh vực đang thay đổi hoặc đang phát triển, cần phải nâng cao kỹ năng và phát triển khả năng học hỏi không ngừng.
Tuy nhiên, không thể chỉ có người học và người lao động xem xét về các địa hình kinh tế mới phức tạp. Chính phủ phải cung cấp nguồn lực và lộ trình. Điều này đặt ra một thách thức kép lớn đối với việc hoạch định chính sách: chính phủ phải cân bằng giữa hỗ trợ đổi mới với những quy định cần thiết để công nghệ mới trở nên an toàn.
Theo Báo cáo cho thấy gần 1/4 tổng số công việc (23%) trên toàn cầu sẽ thay đổi trong 5 năm tới. Trên khắp 45 nền kinh tế, bao gồm 673 triệu người lao động, 69 triệu việc làm mới dự kiến sẽ được tạo ra và 83 triệu việc làm sẽ bị loại bỏ, giảm ròng 14 triệu việc làm, tương đương 2% việc làm hiện tại.
Theo Weforum