Theo báo cáo mới nhất của Tổ chức Lao động thế giới (ILO) và Cơ quan năng lượng tái tạo thế giới (IRENA), việc làm toàn cầu trong lĩnh vực năng lượng tái tạo đã tăng vọt đến 13,7 triệu trong năm 2022, gần gấp đôi trong thập kỷ qua, bất chất những khủng hoảng và thách thức. Đồng thời, việc sử dụng ngày càng nhiều các chính sách trong lĩnh vực công nghiệp có thể tạo ra nhiều chuỗi cung ứng mang tính địa phương hóa hơn.
Ảnh: Yourstory
Báo cáo chỉ ra rằng năng lượng tái tạo đang thu hút sự đầu tư ngày càng cao, dẫn đến tăng số lượng việc làm tại những quốc gia đang phát triển. Tuy nhiên, như những năm trước, hầu hết việc làm tập trung ở một số quốc gia, đặc biệt là Trung Quốc, chiếm 41% tổng số việc làm trên toàn cầu. Brazil, các nước thuộc Liên minh châu Âu (EU), Ấn Độ, Hoa Kỳ thuộc thị phần còn lại. Các quốc gia đại diện cho việc lắp đặt công suất toàn cầu và đóng vai trò quan trọng trong việc sản xuất thiết bị, kỹ thuật và dịch vụ liên quan.
Báo cáo thường niên cho biết, quang điện mặt trời (PV) một lần nữa là nhà tuyển dụng lớn nhất vào năm 2022, tạo ra 4,9 triệu việc làm, hơn 1/3 tổng lực lượng lao động trong lĩnh vực năng lượng tái tạo. Thủy điện và nhiên liệu sinh học có số lượng việc làm tương tự như năm 2021, khoảng 2,5 triệu việc làm, tiếp theo là năng lượng gió với 1,4 triệu việc làm.
Francesco La Camera, Tổng Giám đốc IRENA, nhận xét rằng “Năm 2022 là một năm nổi bật đối với việc làm trong lĩnh vực năng lượng tái tạo, trong bối cảnh thách thức ngày càng gia tăng. Việc tạo thêm hàng triệu việc làm sẽ đòi hỏi tốc độ đầu tư vào các công nghệ chuyển đổi năng lượng nhanh hơn. Đầu tháng này, các nhà lãnh đạo G20 đã đồng ý đẩy nhanh nỗ lực nhằm tăng gấp ba công suất năng lượng tái tạo toàn cầu vào năm 2030, phù hợp với các khuyến nghị trước COP28.”
Để đạt được hiệu quả đáng kể trong suốt quá trình chuyển đổi phức tạp, cần có chính sách cụ thể về phát triển kinh tế vĩ vô. Nghiên cứu lưu ý rằng chất lượng cũng quan trọng như số lượng công việc. Để thúc đẩy công bằng xã hội, quá trình chuyển đổi sang một tương lai năng lượng sạch cần công bằng và toàn diện cho tất cả mọi người; người lao động, doanh nghiệp và cộng đồng. Do đó, các mô hình tích hợp là không thể thiếu, tập trung vào tiền lương, an toàn và sức khỏe nghề nghiệp cho người lao động.
Hiện tại, việc làm trong lĩnh vực năng lượng tái tạo vẫn được phân bổ không đồng đều giữa nam và nữ. Hiện nay, công nghệ năng lượng mặt trời có sự cân bằng giới tính tốt nhất so với các ngành khác, với 40% việc làm do phụ nữ nắm giữ.
Nhiều quốc gia đang ngày càng quan tâm đến việc nội địa hóa chuỗi cung ứng và tạo việc làm trong nước với sự hỗ trợ từ các chính sách công nghiệp phù hợp. Điều này đi đôi với mong muốn ngày càng giảm bớt tình trạng mất an ninh cung cấp năng lượng. Gần đây, EU, Ấn Độ, Nhật Bản, Nam Phi và Mỹ đã công bố các sáng kiến nhằm kích thích sản xuất trong nước. Tuy nhiên, các quốc gia sẽ cần tìm cách kết hợp nỗ lực nội địa hóa với hợp tác toàn cầu liên tục, để theo đuổi quá trình chuyển đổi năng lượng đầy tham vọng.
Việt Sử/ ILO