Chị Trần Hương Quế (Công ty cổ phần Nền Tảng) có con học tại Trường THCS Chánh Hưng, Q.8, TP.HCM, cho biết: "Con tôi không thích học THPT mà thích vào một xưởng nghề với nhiều máy móc để học cách chế tạo, vận hành. Nếu vậy chỉ còn cách học trung cấp hoặc CĐ. Tuy nhiên, tôi muốn sau nay con vẫn có cơ hội thể học tiếp ĐH. Nhưng khi đi tìm hiểu tại nhiều trường ĐH thì tôi không thấy trường nào đồng ý cho học sinh nộp hồ sơ tuyển sinh mà thiếu bằng tốt nghiệp THPT. Nên tôi rất hoang mang cho tương lai của con".
Học sinh tốt nghiệp THCS học trung cấp tại một trường CĐ. M.Q
Chị Quế cho biết thêm sau khi tìm hiểu thì thấy Việt Nam không có kỳ thi nào đánh giá trình độ tương đương THPT mà không cần có học bạ 3 năm THPT và không tham gia kỳ thi tốt nghiệp THPT. "Ở Mỹ sẽ có chứng chỉ thi tương đương THPT cho người không có học bạ THPT, ví dụ GED. Nhưng Việt Nam thì luôn bắt buộc muốn học ĐH phải có bằng THPT mà không có bằng cấp tương đương khác", chị Quế chia sẻ.
Trao đổi về vấn đề này, tiến sĩ Nguyễn Trung Nhân, Trưởng phòng Đào tạo Trường ĐH Công nghiệp TP.HCM, cho biết các trường ĐH hiện nay khi tuyển sinh đều tư vấn cho thí sinh là dù xét tuyển bằng học bạ hay bằng kỳ thi riêng, hay bất cứ phương thức nào, thì điều kiện để đậu ĐH là phải có bằng tốt nghiệp THPT. Đồng thời phải có bằng tốt nghiệp THPT mới được tốt nghiệp ĐH.
Thạc sĩ Nguyễn Hứa Duy Khang, Phó phòng Đào tạo Trường ĐH Cần Thơ, cũng thông tin thí sinh khi nhập học vào các trường ĐH, bắt buộc phải nộp bằng tốt nghiệp THPT hoặc giấy chứng nhận tốt nghiệp tạm thời, nếu không có thì coi như không trở thành sinh viên ĐH.
Tốt nghiệp THCS đi học trung cấp, CĐ vẫn bị "tắc" liên thông lên ĐH
Điều mà chị Hương Quế và nhiều phụ huynh khác lo lắng, là nếu cho con rẽ sang hướng học nghề, sau khi lấy bằng trung cấp hay CĐ rồi liệu có được liên thông lên ĐH?
Tại Quyết định của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt khung cơ cấu hệ thống giáo dục quốc dân ngày 18.10.2016, quy định: Các chương trình đào tạo trình độ ĐH tiếp nhận người đã tốt nghiệp THPT; người đã tốt nghiệp trình độ trung cấp và đã học và thi đạt yêu cầu đủ khối lượng kiến thức văn hóa THPT theo quy định của Bộ GD-ĐT; người đã tốt nghiệp trình độ CĐ.
Theo đó, đối tượng "người đã tốt nghiệp trình độ trung cấp và đã học và thi đạt yêu cầu đủ khối lượng kiến thức văn hóa THPT theo quy định của Bộ GD-ĐT" chính là học sinh tốt nghiệp THCS đi học trung cấp. Những học sinh này khi vào trường trung cấp sẽ vừa học nghề vừa học chương trình 4 môn văn hóa THPT theo quy định của Bộ GD-ĐT. Khi hoàn thành sẽ được cấp bằng trung cấp kèm giấy chứng nhận hoàn thành khối lượng kiến thức văn hóa THPT.
Một tiết học văn hóa của học sinh trung cấp. V.Đ
Tại Thông tư ban hành quy chế tuyển sinh ĐH, tuyển sinh CĐ ngành giáo dục mầm non ngày 6.6.2022 của Bộ GD-ĐT, cũng quy định đối tượng tuyển sinh của trường ĐH là người đã được công nhận tốt nghiệp THPT của Việt Nam; người đã có bằng tốt nghiệp trung cấp ngành nghề thuộc cùng nhóm ngành dự tuyển và đã hoàn thành đủ yêu cầu khối lượng kiến thức văn hóa cấp THPT theo quy định của pháp luật.
Quyết định của Thủ tướng Chính phủ quy định về liên thông giữa trình độ trung cấp, trình độ CĐ với trình độ ĐH ngày 31.5.2017 cũng nêu rõ điều kiện của người dự tuyển liên thông là: người tốt nghiệp trung cấp, CĐ có thể học tiếp các chương trình đào tạo trình độ ĐH theo hướng chuyên môn phù hợp, hoặc theo hướng chuyên môn khác nếu đáp ứng được các điều kiện của chương trình đào tạo. Bên cạnh đó, người có bằng tốt nghiệp trình độ trung cấp phải bảo đảm đã học và thi đạt yêu cầu đủ khối lượng kiến thức văn hóa THPT theo quy định Bộ GD-ĐT.
Như vậy, cả 3 văn bản trên, học sinh tốt nghiệp THCS có bằng trung cấp và đã hoàn thành khối lượng kiến thức văn hóa THPT do Bộ GD-ĐT quy định, hoàn toàn có thể xét tuyển vào ĐH và được quyền học liên thông lên ĐH.
Tuy nhiên, một văn bản khác của Bộ GD-ĐT lại có độ "vênh" với 3 văn bản trên. Thông tư quy định việc giảng dạy khối lượng kiến thức văn hóa THPT trong cơ sở giáo dục nghề nghiệp ngày 8.11.2022 lại quy định: Sau khi học sinh đã học khối lượng văn hóa THPT và thi đạt yêu cầu thì được cấp giấy chứng nhận để theo học trình độ cao hơn của giáo dục nghề nghiệp và sử dụng trong các trường hợp cụ thể theo quy định của pháp luật. Như vậy, tại văn bản này, học sinh tốt nghiệp THCS có bằng trung cấp và hoàn thành khối lượng kiến thức văn hóa THPT do Bộ GD-ĐT quy định chỉ được liên thông lên bậc CĐ, còn "các trường hợp cụ thể" thì rất khó để xác định.
Trên thực tế, rất nhiều trường ĐH hiện nay không tiếp nhận đối tượng này trong tuyển sinh cũng như liên thông lên trình độ ĐH. Chính vì thế, học sinh tốt nghiệp THCS học nghề tại các trường trung cấp, CĐ không có cơ hội đăng ký xét tuyển ĐH. Còn nếu muốn liên thông lên ĐH thì bắt buộc phải học 7 môn văn hóa theo chương trình giáo dục thường xuyên và tham gia kỳ thi tốt nghiệp THPT. Nếu chỉ học 4 môn theo quy định của Bộ GD-ĐT thì việc liên thông ĐH sẽ bị "tắc".
Theo Mỹ Quyên/TNO