Tất tần tật về ngành Trí tuệ nhân tạo: Nên hay không nên theo học?

Ngành trí tuệ nhân tạo (AI) đã và đang tạo ra một cuộc cách mạng công nghệ mới mẻ và đầy triển vọng. Nó len lỏi vào mọi ngóc ngách làm thay đổi hoàn toàn cách chúng ta sống và làm việc. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn tất cả thông tin cần thiết về ngành trí tuệ nhân tạo, từ khái niệm cơ bản đến những xu hướng phát triển mới nhất. 

Ngành AI đang phát triển rất nhanh chóng và có tiềm năng to lớn để thay đổi thế giới - Ảnh: Freepik

Ngành Trí tuệ nhân tạo (Artificial Intelligence - AI) là gì?

Ngành Trí tuệ nhân tạo (AI) là một lĩnh vực khoa học máy tính tập trung vào việc tạo ra máy móc hoặc hệ thống có khả năng giải quyết các vấn đề phức tạp mà con người khó hoặc không thể giải quyết, và tự động hóa các công việc để nâng cao hiệu quả và năng suất.

Các lĩnh vực nghiên cứu chính trong AI, bao gồm: Xử lý ngôn ngữ tự nhiên (NLP), Tầm nhìn máy tính (CV), Học máy (ML), Học sâu (DL), Robot học,...

Ngành AI đang phát triển rất nhanh chóng và có tiềm năng to lớn để thay đổi thế giới. Ngày nay, AI được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực, bao gồm y tế, giáo dục, tài chính, logistics và chính phủ. Sản phẩm được tạo ra từ ngành này có thể kể đến máy bay, xe tự lái, phần mềm dịch thuật tự động, trợ lý ảo trên điện thoại hay đối thủ ảo trong game.

Ngành Trí tuệ nhân tạo học những gì?

Chương trình học của Ngành Trí tuệ nhân tạo (AI) sẽ trang bị cho sinh viên những kiến thức và kỹ năng cần thiết để phát triển và ứng dụng AI trong nhiều lĩnh vực khác nhau.

Nền tảng kiến thức

- Toán học: Toán cao cấp, Đại số tuyến tính, Giải tích toán học, Xác suất thống kê là những môn học nền tảng quan trọng giúp sinh viên có thể hiểu và áp dụng các thuật toán AI một cách hiệu quả.

- Khoa học máy tính: Cấu trúc dữ liệu và giải thuật, Lập trình hướng đối tượng, Hệ điều hành, Mạng máy tính cung cấp cho sinh viên kiến thức về cách thức hoạt động của máy tính và hệ thống, cũng như kỹ năng lập trình để phát triển các hệ thống AI.

- Tin học: Cơ sở dữ liệu, Kỹ thuật lập trình giúp sinh viên có thể lưu trữ, truy xuất và xử lý dữ liệu hiệu quả - một yếu tố quan trọng trong việc phát triển AI.

Kiến thức chuyên môn về AI

- Học máy (Machine Learning): Sinh viên sẽ học về các thuật toán học máy như mạng nơ-ron nhân tạo, học tăng cường, học sâu, v.v. và cách áp dụng chúng để giải quyết các vấn đề thực tế.

- Xử lý ngôn ngữ tự nhiên (Natural Language Processing): Cho phép máy tính hiểu và xử lý ngôn ngữ con người, bao gồm các kỹ thuật như phân tích cú pháp, phân loại văn bản, dịch máy, v.v.

- Tầm nhìn máy tính (Computer Vision): Cho phép máy tính "nhìn" và hiểu thế giới xung quanh, bao gồm các kỹ thuật như nhận diện ảnh, theo dõi đối tượng, v.v.

- Robot học (Robotics): Sinh viên sẽ học về thiết kế, điều khiển và ứng dụng của robot, cũng như cách tích hợp AI vào robot để tạo ra các hệ thống thông minh.

Chương trình cụ thể có thể khác nhau tùy thuộc vào trường đại học và chuyên ngành cụ thể. 

Các tố chất cần có để theo học ngành Trí tuệ nhân tạo?

Nhu cầu về nhân lực trong lĩnh vực AI ngày càng tăng cao, do đó, ngành Trí tuệ nhân tạo trở thành một lựa chọn học tập đầy tiềm năng cho các bạn trẻ đam mê khoa học máy tính và mong muốn có một sự nghiệp phát triển trong tương lai. Vậy bạn đã biết bản thân cần đáp ứng những yêu cầu cần thiết nào để theo học ngành Trí tuệ nhân tạo hay chưa?

Am hiểu về AI mang lại cơ hội thử sức ở nhiều vị trí với mức lương vô cùng hấp dẫn - Ảnh: Freepik

1. Khả năng tư duy logic và toán học

AI là một ngành học liên quan đến việc giải quyết vấn đề và xây dựng các mô hình thông minh. Do đó, bạn cần có khả năng tư duy logic, phân tích và giải quyết vấn đề một cách hiệu quả. Toán học là nền tảng cơ bản cho nhiều thuật toán AI, vì vậy bạn cũng cần có kiến thức toán học tốt, đặc biệt là đại số, thống kê và giải tích.

2. Kỹ năng lập trình

Để phát triển các hệ thống AI, bạn cần có khả năng lập trình tốt. Một số ngôn ngữ lập trình phổ biến trong AI bao gồm Python, Java, C++ và R. Bạn cũng cần có kiến thức về các thư viện và framework AI như TensorFlow, PyTorch, scikit-learn.

3. Khả năng sáng tạo và ham học hỏi

AI là một lĩnh vực luôn đổi mới và phát triển nhanh chóng. Do đó, bạn cần có khả năng sáng tạo, luôn tìm tòi và học hỏi những kiến thức mới. Bạn cũng cần có khả năng thích ứng với những thay đổi trong công nghệ và sẵn sàng giải quyết những thách thức mới.

4. Kỹ năng giao tiếp và làm việc nhóm

AI là một lĩnh vực thường đòi hỏi sự hợp tác giữa nhiều người, từ các nhà nghiên cứu, kỹ sư đến nhà thiết kế. Do đó, bạn cần có kỹ năng giao tiếp tốt để có thể trình bày ý tưởng, thảo luận về vấn đề và làm việc hiệu quả với các thành viên trong nhóm.

5. Đam mê và sự kiên trì

Học tập và nghiên cứu AI có thể gặp nhiều khó khăn và thử thách. Do đó, bạn cần có đam mê và sự kiên trì để theo đuổi lĩnh vực này. Bạn cần có niềm đam mê với công nghệ và mong muốn tạo ra những hệ thống AI thông minh để giải quyết các vấn đề thực tế.

Ngoài những tố chất trên, bạn cũng cần có những kỹ năng mềm khác như kỹ năng quản lý thời gian, kỹ năng giải quyết vấn đề, kỹ năng tư duy phản biện.

Cơ hội việc làm ngành Trí tuệ nhân tạo

Ngành Trí tuệ nhân tạo (AI) đang bùng nổ và tạo ra một "cơn sốt" trên thị trường lao động toàn cầu. Theo dự báo của McKinsey, đến năm 2030, thế giới sẽ thiếu hụt 97 triệu nhân lực AI. Theo WIPO, Việt Nam có khoảng 1600 người làm việc trong lĩnh vực AI, bao gồm 700 người làm việc tại Việt Nam và trong đó chỉ có khoảng 300 chuyên gia. Nhu cầu tuyển dụng nhân sự trong ngành hiện nay đã đạt ngưỡng 90%, đây chính là thời cơ tốt để phát triển sự nghiệp cho những ai đam mê và muốn tiến sâu hơn với ngành AI. Điểm qua một vài vị trí công việc phổ biến nhất thuộc ngành Trí tuệ nhân tạo:

Nhà nghiên cứu về trí tuệ nhân tạo (AI Researcher)

Nhà nghiên cứu về trí tuệ nhân tạo chịu trách nhiệm khám phá và cải tiến công nghệ AI. Công việc của họ bao gồm quản lý hệ thống dữ liệu liên quan đến AI và đánh giá sự phát triển của phần mềm AI mới.

Xử lý ngôn ngữ tự nhiên (Natural Language Processing - NLP)

Chuyên gia xử lý ngôn ngữ tự nhiên tập trung vào phát triển hệ thống giúp máy tính có thể giao tiếp với con người. Công việc của họ có thể bao gồm phát triển chatbot, trợ lý ảo và các hệ thống dự đoán tin nhắn.

Kiến trúc sư AI (AI Architect)

Vai trò của kiến trúc sư AI là tạo và duy trì kiến trúc cho các dự án AI. Họ cần hiểu rõ cách sử dụng AI trong công ty, đồng thời đảm bảo kiến trúc phù hợp với trạng thái dữ liệu và nhu cầu tổng thể của dự án.

Kỹ sư dữ liệu lớn (Big Data Engineer)

Kỹ sư dữ liệu lớn chịu trách nhiệm thiết kế và xây dựng môi trường dữ liệu lớn, thường sử dụng các công nghệ như Hadoop và Spark. Công việc của họ bao gồm lập trình với các ngôn ngữ như C++, Java, Python hay Scala, và khai thác, trực quan hóa và di chuyển dữ liệu.

Kỹ sư học máy (Machine Learning Engineer)

Công việc của kỹ sư học máy là áp dụng mô hình dự đoán và xử lý ngôn ngữ tự nhiên. Họ cần có kiến thức vững chắc về toán học, kỹ năng lập trình và hiểu biết về các phương pháp phát triển agile để làm việc với các bộ dữ liệu lớn.

Mức lương ngành Trí tuệ nhân tạo là bao nhiêu?

Mức lương trong ngành Trí tuệ nhân tạo có thể biến đổi rất lớn tùy thuộc vào vị trí công việc, kinh nghiệm, vùng địa lý và công ty cụ thể. Tuy nhiên, AI được coi là một trong những ngành có mức lương cao.

Các vị trí như Nhà nghiên cứu về trí tuệ nhân tạo, Kỹ sư học máy, Kiến trúc sư AI thường nhận được mức lương cao hơn so với các vị trí công nghệ thông tin khác. Theo báo cáo từ các nguồn uy tín như Glassdoor, mức lương cho các vị trí này có thể dao động từ khoảng $80,000 đến hơn $200,000 mỗi năm ở Mỹ. Các vị trí cơ bản hơn như Kỹ sư dữ liệu lớn hoặc Xử lý ngôn ngữ tự nhiên, mức lương có thể thấp hơn một chút, thường từ khoảng $60,000 đến $150,000 mỗi năm. Ngoài lương cơ bản, kỹ sư AI còn có thể nhận thưởng hiệu quả công việc, thưởng doanh thu, thưởng cuối năm,...

Học ngành Trí tuệ nhân tạo ở đâu tại Việt Nam?

Nhu cầu nhân lực cho ngành Trí tuệ nhân tạo (AI) đang tăng cao tại Việt Nam, mở ra nhiều cơ hội việc làm cho các bạn trẻ đam mê lĩnh vực này. Tuy nhiên, nếu bạn còn băn khoăn không biết nên học ngành AI ở đâu để có được nền tảng kiến thức và kỹ năng tốt nhất, hãy tham khảo một số trường đại học uy tín đang đào tạo ngành AI tại Việt Nam sau đây:

Trường Đại học Kinh tế – Luật TPHCM (UEL)

Đại học Bách khoa Hà Nội (HUST)

Trường Đại học Công nghệ (ĐHQG HN)

Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TP.HCM (UTE)

Trường Đại học FPT

Trường Đại học Công nghệ thông tin (ĐHQG HCM)

Trường Đại học Công nghệ TP.HCM

Trường Đại học Công nghiệp TPHCM (IUH)