Tiến sĩ lo ngại học sinh không mặn mà học ngành kỹ thuật, ngại khó và khổ

Tiến sĩ Nguyễn Viết Hương (gương mặt trẻ Việt Nam tiêu biểu năm 2024, Phó Trưởng khoa Khoa học và Kỹ thuật Vật liệu, Trường Kỹ thuật Phenikaa thuộc Đại học Phenikaa) cho rằng, để đáp ứng và hiện thực hóa mục tiêu đột phá phát triển khoa học, công nghệ của đất nước, không thể chỉ trông chờ vào nguồn nhân lực thu hút từ nước ngoài về, mà quan trọng hơn là phải xây dựng vững chắc lực lượng nhân lực trong nước.

“Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Trong đó nhấn mạnh yếu tố con người là trung tâm, đặc biệt là nhu cầu rất lớn về nguồn nhân lực chất lượng cao. Việc thu hút chuyên gia, nhà khoa học từ nước ngoài về nước là cần thiết, nhưng không thể thay thế được nhiệm vụ xây dựng đội ngũ nhân lực trong nước một cách căn cơ, bài bản”, Tiến sĩ Hương nhấn mạnh.

Tuy nhiên, thực tế khi tham gia công tác tuyển sinh tại nhiều địa phương, nhà trường, TS Hương nhận thấy sự quan tâm của học sinh phổ thông đến các ngành như Khoa học vật liệu, Công nghệ bán dẫn, Vật lý, Kỹ thuật hóa học... đang giảm dần. “Thực sự, ngay cả những học sinh giỏi cũng có vẻ không còn mặn mà với các ngành khoa học, kỹ thuật như trước, số lượng quan tâm ngày càng ít”, TS Hương chia sẻ.

“Đa phần các em dường như e ngại khi phải dấn thân. Chỉ cần cảm thấy ngành học khó là đã vội vàng quay lưng. Tôi cảm nhận rằng, một bộ phận giới trẻ hiện nay chưa có được tinh thần vượt khó như các thế hệ trước đây”, TS Hương bày tỏ.

TS Nguyễn Viết Hương cho rằng, để có nguồn nhân lực chất lượng cao, không thể chỉ trông chờ thu hút chuyên gia từ nước ngoài về mà phải xây dựng vững chắc lực lượng nhân lực trong nước.

TS Hương cho hay, xuất thân từ vùng quê nghèo Hà Tĩnh, bản thân anh từ lúc 15 tuổi đã phải học cách tự lập. “Lúc học lớp 10 tại Trường THPT Chuyên - ĐH Vinh ở Nghệ An, sau mỗi buổi học, tôi tự ra chợ Bến Thủy mua 20 nghìn cá cơm về nhà nấu ăn để sinh hoạt và học tập. Mỗi tháng tôi lại về quê xin cha mẹ tiền rồi mang gạo ra Vinh học tiếp. Đến khi đi làm nghiên cứu sinh tại Pháp, tôi cũng phải đối mặt với không ít khó khăn nhưng luôn nỗ lực vượt qua”, TS Hương kể.

Theo anh, với sinh viên hiện nay, việc đối diện với những khó khăn, thử thách vẫn là điều không dễ dàng. “Chỉ đơn giản như việc phải vào lớp học lúc 6h45 sáng mà nhiều bạn đã thấy khó khăn, thiếu sự chủ động, thì sao có thể đủ sức chịu đựng và chinh phục những thử thách lớn hơn trong khoa học, kỹ thuật hay công việc sau này”, TS Hương chia sẻ.

Tuy nhiên, vị tiến sĩ nhấn mạnh, để thay đổi cục diện cần có sự điều chỉnh trong nhận thức xã hội về vai trò và giá trị của những người theo đuổi các ngành khoa học kỹ thuật và công nghệ.

Theo tiến sĩ, hiện nay, Đảng, Nhà nước và Chính phủ đang rất quan tâm, đẩy mạnh phát triển khoa học kỹ thuật, công nghệ và đổi mới sáng tạo. Nhiều cơ sở giáo dục đại học đã ban hành các chính sách học bổng, học phí ưu đãi rất tốt nhằm khuyến khích sinh viên giỏi theo học các ngành kỹ thuật, công nghệ. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp công nghệ cao tại Việt Nam cũng đang tuyển dụng mỗi năm số lượng lớn kỹ sư, kỹ thuật viên có trình độ, tạo ra nhu cầu nhân lực chất lượng cao ngày một gia tăng.

"Vì vậy, tôi tin tưởng rằng trong thời gian tới, xu hướng này có những chuyển biến tích cực, sẽ có thêm nhiều bạn trẻ mạnh dạn theo đuổi con đường khoa học, kỹ thuật để cùng góp sức cho sự phát triển của đất nước”, TS Hương nói về triển vọng của những ngành học này.