Thành công trong nghề nghiệp và cuộc sống bắt đầu từ sự lựa chọn nghề nghiệp ngày hôm nay. Ngành nghề hôm nay bạn lựa chọn sẽ ảnh hưởng quan trọng đến tương lai của bạn. Để lựa chọn được nghề nghiệp tương lai chính xác cho bản thân mình, bạn nên quan tâm tới các yếu tố quan trọng sau đây:
1. Khám phá sở thích và khả năng nghề nghiệp của bản thân
Có nhiều cách khác nhau để xác định sở thích và khả năng nghề nghiệp của mình.Để đảm bảo chắc chắn, chính xác khi chọn lựa nghề nghiệp, bạn có thể phối hợp nhiều cách sau:
Bạn hãy bắt đầu từ việc tự tìm hiểu và đánh giá bản thân. Bạn hãy lập danh sách những thứ bạn thấy cực kỳ thích thú và danh sách những điều bạn có thể làm tốt, danh sách càng cụ thể càng tốt và kết nối những điều đó lại, bạn có thể khám phá nhiều điều về sở thích và khả năng nghề nghiệp của mình.
Bạn hãy thử làm các bài trắc nghiệm nghề nghiệp. Nó sẽ giúp bạn hiểu được niềm đam mê, sở thích của mình và định hướng cho bạn lựa chọn ngành nghề phù hợp. Bạn có thể tham khảo và làm thử bài trắc nghiệm HOLLAND.
Bạn nên lắng nghe tư vấn và tham khảo ý kiến của thầy cô, người nhà, bạn bè... để đánh giá các sở thích và khả năng của mình phù hợp với ngành nghề nào.
Ngoài ra bạn có thể kết hợp một số cách khác như: làm thử một số công việc liên quan tới nghề nghiệp; tham quan thực tế nghề nghiệp ở các công ty; tìm hiểu thêm thực tế nghề nghiệp qua một số cá nhân đang làm nghề; tới các công ty, trung tâm tư vấn về tâm lý, giáo dục, nơi đó họ có đủ sách, tài liệu, kiến thức về các nghề nghiệp để tư vấn cho bạn; Tham dự các buổi thuyết trình của các báo cáo viên thuộc nhiều ngành nghề khác nhau; đến thư viện, lên Internet để tìm hiểu thêm về các nghề nghiệp mà mình quan tâm….
Khi tiến hành công việc này một cách thấu đáo, bạn sẽ tốn khá nhiều thời gian và công sức. Thời gian dành cho quá trình này càng dài, sự lựa chọn sẽ càng chính xác. Bởi vậy, hãy bắt đầu càng sớm càng tốt để có thể có sự lựa chọn tốt nhất cho tương lai của mình.
2. Lựa chọn ngành học
Sau khi đã xác định bản thân mình phù hợp với nghề nghiệp nào, bạn nên tìm hiểu thông tin về các ngành học đào tạo để xem ngành nào phù hợp với nghề nghiệp mình lựa chọn.Một ngành học phù hợp với bạn cần đáp ứng các tiêu chí :
Thứ nhất, ngành đó phải phù hợp với bản thân bạn về sở thích, khả năng, tính cách, điều kiện, sức khoẻ.
Thứ hai, ngành đó tạo cho bạn nhiều cơ hội nghề nghiệp và khả năng phát triển về nghề nghiệp. Điều này là rất quan trọng trong một kinh tế đang chuyển đổi như Việt Nam. Một ngành có “biên độ ứng dụng nghề nghiệp” rộng rãi sẽ có nhiều cơ hội hơn.
Thứ ba, thị trường lao động có nhu cầu trong hiện tại và tương lai sau khi bạn ra trường.
Thứ tư, chọn được những cơ sở đào tạo (trong và ngoài nước) uy tín, chất lượng. Điều này để đảm bảo chất lượng đào tạo, cơ hội và khả năng phát triển nghề nghiệp sau khi ra trường.
Bạn nên tìm hiểu thêm các thông tin về ngành học như: mục tiêu, chương trình đào tạo; nội dung đào tạo gồm các môn học nào; thời gian đào tạo và phương thức đào tạo; ngành học đã được kiểm định chất lượng chưa và đạt những tiêu chuẩn kiểm định chất lượng nào;chuẩn đầu ra của ngành học; yêu cầu kỹ năng, phẩm chất, tính cách, sức khỏe của ngành học ra sao, có những yêu cầu đặc biệt không; học xong có thể làm những nghề nghiệp gì, ở đâu… Những thông tin về ngành nghề sẽ giúp bạn có thêm cơ sở để xem mình nên chọn ngành học nào là phù hợp với bản thân mình.
3. Xác định năng lực học tập của bản thân
Bạn hãy tự đánh giá sức học của mình căn cứ vào điểm học tập trên lớp, nhất là các môn xét tuyển đầu vào của ngành bạn định theo học. Ví dụ bạn đăng ký xét tuyển khối A thì hãy căn cứ các môn Toán, Lý, Hóa..Ngoài ra, bạn có thể nhờ thầy/cô, người thân, bạn bè đánh giá, nhận xét, góp ý thêm. Sau đó bạn có thể xem xét mức điểm chuẩn trúng tuyển 3 năm trở lại đây của ngành học bạn dự định đăng ký xét tuyển ở một số trường để quyết định xem nên đăng ký nguyện vọng như thế nào là hợp lý. Bạn nên đăng ký nguyện vọng 1 là ngành học mình yêu thích và có khả năng trúng tuyển cao nhất.
4. Xem xét điều kiện bản thân
Điều kiện kinh tế gia đình, sức khỏe, ngoại hình, độ tuổi, năng khiếu bản thân cũng là các yếu tố cần xem xét trước khi chọn nghề nghiệp tương lai. Nếu hoàn cảnh kinh tế gia đình khó khăn, phải có những lựa chọn hợp lý để không phải vất vả mưu sinh và lơ là việc học. Bạn có thể tính toán để chọn học một trường đại học gần nhà hoặc thay vào học đại học hoặc bạn có thể cao đẳng rồi tìm việc làm trang trải cuộc sống sau đó học liên thông lên. Bạn cũng có thể tính toán phương án vừa làm vừa học nếu học ở các khu đô thị trung tâm. Một số ngành nghề có yêu cầu cao về sức khỏe, ví dụ như nếu bạn muốn làm phi công, thuyền trưởng thì nhất thiết bạn không được mắc các bệnh về tim mạch. Một số ngành như sư phạm mầm non, nghệ thuật, kiến trúc …đòi hỏi bạn phải có năng khiếu. Khi đăng ký vào các ngành này bạn cần tìm hiểu kỹ thông tin để xem xét bản thân có phù hợp hay không.
Minh Tiến